สารเสพติดไม่ได้ช่วยให้ร่างกายและสมองทำงานดีขึ้น แต่กลับทำลายระบบประสาทและสุขภาพโดยรวม

สารเสพติดบางชนิดสามารถทำให้ติดได้แม้ใช้เพียงครั้งเดียว เช่น ยาบ้า เฮโรอีน หรือไอซ์

การรักษาผู้ติดสารเสพติดต้องใช้เวลาและความร่วมมือจากแพทย์ ครอบครัว และตัวผู้เสพเอง

สารเสพติดส่งผลต่อพฤติกรรม อารมณ์ และการตัดสินใจ ซึ่งอาจนำไปสู่การกระทำผิดกฎหมาย

บุหรี่และแอลกอฮอล์ถือเป็นสารเสพติดชนิดหนึ่ง แม้จะถูกกฎหมายแต่ก็ส่งผลเสียต่อสุขภาพ

แม้เสพเพียงเล็กน้อย สารเสพติดก็สามารถทำลายสุขภาพและเพิ่มโอกาสเสพติดในอนาคต

สารเสพติดส่งผลต่อสมอง อาจทำให้เกิดภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล หรือปัญหาสุขภาพจิตรุนแรง

ควรปฏิเสธและหลีกเลี่ยงการอยู่ในสถานการณ์ที่เสี่ยงต่อการใช้สารเสพติด

การเลิกสารเสพติดมักต้องได้รับการช่วยเหลือจากแพทย์และการสนับสนุนจากครอบครัว

ครอบครัวและโรงเรียนช่วยให้ความรู้ ควบคุมความเสี่ยง และสนับสนุนการเลิกใช้สารเสพติด

สารเสพติด หมายถึง สารเคมีหรือวัตถุชนิดต่างใด ๆ ซึ่งเมื่อเสพเข้าสู่ร่างกาย ด้วยการกิน ดม สูบ ฉีด หรือวิธีอื่น ๆ แล้วทำให้เกิดอันตรายต่อร่างกายและจิตใจ ต้องเพิ่มปริมาณการเสพขึ้นเรื่อย ๆ มีอาการขาดยาเมื่อไม่ได้เสพ มีความต้องการเสพทั้งทางร่างกายและจิตใจอย่างรุนแรงอยู่ตลอดเวลา ทำให้สุขภาพทรุดโทรม

บุคคลที่มีอาการผิดปกติทางร่างกาย เนื่องจากเสพสารเสพติด คือ สมคิด เพราะการที่มักใส่เสื้อแขนยาว เพื่อปกปิดร่องรอยบนร่างกายจากการใช้สารเสพติด และการใส่แว่นตาสีดำตลอดเวลา เพราะสายตาของผู้ที่เสพสารเสพติด สายตาจะไม่ค่อยสู้แสงสว่าง เพราะม่านตาจะขยายมากกว่าปกติ นัยน์ตาสีแดงฉ่ำ

พฤติกรรมของผู้ติดสารเสพติด จะมีพฤติกรรมขาดความรับผิดชอบในหน้าที่ เช่น ขาดเรียน สติปัญญาเสื่อม การเรียนด้อยลง ความจำเสื่อม การงานบกพร่อง ขาดความรับผิดชอบต่อครอบครัว และญาติพี่น้อง ไม่สนใจที่จะดูแลครอบครัว

อาการผิดปกติทางสมองจากการเสพสารเสพติดมากเกินไป จะทำให้ความจำเสื่อม สติปัญญาเสื่อม และสูญเสียความทรงจำ

ฤทธิ์ของกัญชาเมื่อเสพเข้าสู่ร่างกาย จะออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท อาการโดยทั่วไปจะเซื่องซึมลงอย่างช้า ๆ ในขั้นต้นนั้น มีฤทธิ์กระตุ้นประสาท แต่หลังจากนั้นจะมีฤทธิ์กล่อมประสาท ส่วนปัจจัยสำคัญที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดการติดเชื้อเอชไอวีหรือโรคเอดส์ ได้แก่ การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน , การตั้งครรภ์และการคลอดบุตร

ผู้ที่ใช้สารเสพติดอาจประสบอุบัติเหตุได้ง่าย โดยเฉพาะในการขับขี่ยานพาหนะ เพราะระบบการควบคุมกล้ามเนื้อและประสาทบกพร่อง ทำให้ผู้เสพขาดสติสัมปชัญญะ ทำให้เสียสมาธิ ใจลอย ทำงานด้วยความประมาท ก่อให้เกิดอันตราย มีการตัดสินใจผิดพลาด การตอบสนองช้าลง การรับรู้ทางสายตาบิดเบือน ความสามารถในการมองเห็นด้อยลง

กฎหมายกำหนดให้ บุคคลที่มีอายุมากกว่า 20 ปีบริบูรณ์ ห้ามมิให้ผู้ขับขี่ขับรถในขณะเมาสุรา คือ มีปริมาณแอลกอฮอล์ในกระแสเลือดไม่เกิน 50 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์

แนวทางการป้องกันการใช้สารเสพติด มีดังนี้ 1. ศึกษาหาความรู้เพื่อให้รู้เท่าทันพิษภัยของสารเสพติด 2. ไม่ทดลงใช้สารเสพติดทุกชนิด 3. ระมัดระวังเรื่องการใช้ยา เพราะยาบางชนิดอาจทำให้เสพติดได้ 4. เลือกคบเพื่อนที่ดีที่ชักชวนกันไปในทางสร้างสรรค์ 5. เมื่อมีปัญหาควรหาหนทางแก้ไขที่ไม่เกี่ยวของกับสารเสพติด

วิธีการหลีกเลี่ยงสารเสพติดที่ดี คือ การใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ เช่น หากิจกรรมทำยามว่าง การเล่นกีฬา การอ่านหนังสือ เป็นต้น

การรวมกลุ่มกับเพื่อนในโรงเรียนไปเที่ยวในวันหยุด ไม่จัดเป็นการมีส่วนร่วมในการป้องกันสารเสพติดในโรงเรียน